Chỉ số ISEE, ISEE-U trong hồ sơ học bổng du học Ý là gì?

Chỉ số ISEE viết tắt của Indicatore della situazione economia equivalente: Chỉ số tình trạng tài chính tương đương, một cách dễ hiểu hơn “Xếp hạng kinh tế hộ gia đình hạt nhân”. Như vậy, chỉ số ISEE dùng để đo mức tài chính của gia đình. Có thể đo mức tài chính dựa vào tài sản bất động sản, lương, thu nhập khác. Tại sao du học sinh Ý lại cần quan tâm đến chỉ số này? Làm thế nào để biết được chỉ số này? Và trên hết, chỉ số này là gì? Thảo sẽ giải thích trong bài này.

1. Chỉ số ISEE được dùng cho ai?

Chỉ số này được dùng rộng rãi trong Ý, cho người Ý và vì người Ý. Là người nước ngoài đến Ý, để được hưởng các phúc lợi bạn cũng phải có chỉ số này hoặc chỉ số tương tự, mà mình sẽ nói ở mục số 5.

2. Chỉ số ISEE dựa trên cơ sở nào?

ISEE không đồng nghĩa với một con số lạnh lùng. Nói theo toán học, nó phải là nghiệm của các phương trình toán học và phi toán học. Cụ thể: ISEE gồm hai phần: phần toán học là phần số tài sản của gia đình bạn; phần phi toán học là phần nêu mối quan hệ của tài sản với hoàn cảnh gia đình bạn.

Nói một cách nôm na, chỉ số ISEE dựa vào trung bình của tài sản chia cho số người trong gia đình, xem xét tình trạng ốm đau, khuyết tật, mất khả năng lao động hay có tiềm năng lao động của các cá nhân. Do đó, hai gia đình có thể giàu có như nhau nhưng có hai hoàn cảnh khác nhau sẽ cho ra hai chỉ số ISEE khác nhau.

ISEE của từng năm có hiệu lực cho đến ngày 15 tháng 1 năm sau. Tất cả các dữ liệu được lưu trữ trong cục Lưu trữ quốc gia ISEE. Được cơ quan quốc gia Ý về an sinh xã hội INPS quản lý và cung cấp cho chính quyền, để kiểm tra hay thông qua thanh tra tài chính khi cần.

3. Làm thế nào để có chỉ số ISEE?

Người khai đơn cần làm tờ khai DSU (Dichiarazione Sostitutiva Unica), trong đó điền đầy đủ:

• Thông tin của các thành viên gia đình;
• Nhà ở;
• Tài sản lưu động;
• Bất động sản;
• Lương;
• Séc;
• Xe cộ.

Do đó, làm ISEE, người nộp đơn có thể thực hiện độc lập thông qua trang INPS (yêu cầu mã truy cập), hoặc bằng cách liên hệ với CAF ACLI (centro assistenza fiscale – trung tâm hỗ trợ thuế), nơi sẽ thực hiện dịch vụ tư vấn miễn phí về hồ sơ giấy tờ, thuế má. Chỉ số ISEE sẽ được cấp trong khoảng 1 tuần – 10 ngày. Tiếc là các trang này chỉ có tiếng Ý và tiếng Đức!

4. Tại sao lại cần chỉ số ISEE?

ISEE là một công cụ được sử dụng để kiểm tra xem một gia đình có thuộc diện được hưởng trợ cấp, phúc lợi nhất định dựa trên tình trạng kinh tế của họ hay không. Ví dụ, xem gia đình có được:

• giảm giá hóa đơn gas, nước hoặc điện;
• giảm phí viễn thông và phí truyền hình RAI;
• giảm giá vé các phương tiện giao thông công cộng;
• giảm học phí đại học;    
• phúc lợi cho người khuyết tật;
• chế độ cho trẻ vị thành niên.

Dựa vào mục đích sử dụng mà ISEE lại có các biến thể khác nhau. Ví dụ ISEE phúc lợi cho người khuyết tật là ISEE Socio Sanitario hay ISEE-SS.

Trong bài này, chúng ta chỉ quan tâm ISEE-U để giảm học phí học đại học hay xin phúc lợi học bổng vùng. Đến đây bạn bắt đầu thấy mối liên hệ với sinh viên Việt tại Ý. Tuy nhiên, ISEE-U chỉ dành riêng cho người Ý. Sinh viên quốc tế có chỉ số riêng gọi là ISEE-U parificato.

5. ISEE-U và ISEE-U parificato khác nhau như thế nào?

Thảo vừa nói, ISEE-U chuyên dùng vào mục đích học tập. Chỉ số này chỉ cấp cho những trường hợp sau:

1. Sinh viên Ý học tại Ý
2. Sinh viên nước ngoài (ở đây là Việt Nam) thường trú tại Ý nhưng độc lập tài chính;
3. Sinh viên Việt Nam thường trú tại Ý phụ thuộc tài chính vào gia đình nhưng thu nhập này đến từ trong Ý. (Chủ hàng Việt kể cả chưa có quốc tịch, cho con cái đi học phải xin ISEE-U)

Các trường hợp khác phải xin ISEE-U parificato. Đây là chỉ số tương đương về tài chính gia đình hạt nhân dùng đi học.

6. Những ai cần làm chỉ số ISEE-U parificato?

1. Sinh viên Ý sống ở nước ngoài và chưa đăng ký AIRE (hồ sơ quản lý người Ý ở nước ngoài).
2. Sinh viên Việt Nam sống ở nước thứ 3 (học ở Ý nhưng đi ngắn hạn ở một nước khác);
3. Sinh viên Việt Nam sống ở Ý, nhưng còn phụ thuộc gia đình, còn gia đình thì sống và có nguồn thu nhập ở Việt Nam.

Đa số sinh viên Việt Nam học ở Ý rơi vào trường hợp thứ 3. Về cách thức các sinh viên Việt Nam này đang làm ISEE-U parificato mình sẽ nói ở mục 8.

Còn bây giờ quay về hai trường hợp số 1 và 2. Sinh viên Ý học ở nước ngoài, sinh viên Việt Nam học ở nước thứ 3 cần TỰ khai ISEE-U parificato.

Như làm ISEE và ISEE-U, với ISEE-U parificato bạn cũng liên hệ CAF để được tư vấn. Nếu có tài sản hay tài khoản ngân hàng ở Ý bạn cần phải liệt kê trong hồ sơ và xin hướng dẫn từ CAF.

Thêm một chút về CAF

Bạn còn nhớ CAF là gì không nhỉ? Là người giúp bạn một tay làm mớ giấy tờ rối nùi. Giống như bàn hướng dẫn trong mấy cơ quan ấy. Có điều bàn này đặt tại một trung tâm riêng của họ, chứ không phải của một cơ quan nào đấy.

Bạn cần kiểm tra chéo với trường của bạn để biết họ có hợp tác với CAF để hướng dẫn làm hồ sơ miễn phí hay không. Tùy vùng, tùy trường, tùy CAF mà thời gian hẹn bạn lâu nhanh, cứ chủ động chuẩn bị từ sớm cho chắc ăn kẻo lỡ làng.

Tất cả các hồ sơ phải có con dấu pháp lý của địa phương nơi bạn sống, được dịch sang tiếng Ý (nếu là ở nước thứ 3) bởi cơ quan ngoại giao hoặc người có thẩm quyền. Việt Nam không được Ý xếp vào dạng CỰC NGHÈO do đó các giấy tờ không cần hợp pháp hóa lãnh sự sau khi dịch. Bạn có thể xem cụ thể trong danh sách các giấy tờ cần nộp cho CAF để tính ISEE-U parificato ở bên dưới.

7. Khi nào cần nộp hồ sơ xin ISEE-U, ISEE-U parificato?

Để xin ISEE-U parificato cho năm 2019-2020 bạn cần nộp hồ sơ trước ngày 31/12/2019. Tuy nhiên, bạn nên kiểm tra hạn chót nộp hồ sơ cho cơ quan học bổng vùng phụ trách trường bạn sẽ theo học để làm ISEE-U cho kịp.

Khi không có chỉ số ISEE-U parificato bạn sẽ phải trả mức cao nhất của học phí và các phí liên quan.

Danh sách các giấy tờ để tính chỉ số ISEE với CAF bạn tải ở ĐÂY (kéo xuống cuối và tải về).

8. Sinh viên Việt Nam đang xin chỉ số ISEE-U parificato như thế nào?

Không giống với hai trường hợp nêu trên, sinh viên Việt Nam không TỰ khai với INPS để xin chỉ số ISEE-U parificato. Bạn còn nhớ INPS là gì không? Cơ quan quốc gia Ý về an sinh xã hội.

Thậm chí, qua trao đổi với các bạn từng xin được học bổng vùng trong những năm gần đây, mình thấy ít bạn có khái niệm về ISEE hay các phiên bản của nó. Điều này không có nghĩa là các bạn không làm ISEE-U parificato mà vẫn được cấp học bổng.

Ngược lại, các bạn đều chuẩn bị hồ sơ ở Việt Nam như hồ sơ xin chứng chỉ ISEE-U parificato; tiếp đó thông qua các dịch vụ du học Ý ở Việt Nam để dịch và công chứng; sau nữa là mang sang Ý và nộp thẳng cho cơ quan học bổng vùng.

Cơ quan học bổng vùng sẽ gửi hồ sơ của bạn sang INPS để đánh giá ISEE-U parificato. Sau một tuần cho đến 10 ngày trong tài khoản học bổng vùng online của các bạn sẽ có kết quả thứ hạng thu nhập gia đình. Hoặc báo là bạn có được học bổng vùng hay không.

Kết quả này là cơ sở để các bạn có được cấp học bổng vùng hay không và bao nhiêu. Như vậy, bạn vẫn phải làm ISEE, chỉ khác là bạn không trực tiếp khai với INPS mà thôi.

Một vài băn khoăn

Mới đây Thảo lại nghe một số bạn học Unimi Milan được báo là chỉ cần khai hồ sơ học bổng vùng online. Không yêu cầu nộp hồ sơ chứng minh tài chính để xin học bổng vùng. Điều này khiến Thảo đặt ra nhiều giả thiết:

• Phía trường đã có thỏa thuận riêng hay đặc cách riêng cho sinh viên Việt Nam. < Mặc định là nghèo nên không cần chứng minh? 30%.
• Đại sứ quán sẽ gửi luôn hồ sơ chứng minh tài chính của bạn đi … giúp bạn? Nhưng cái này không thể vì hồ sơ tài chính nhiều bạn dịch tiếng Anh, mà lãnh sự thì không rảnh! 10%
• Bỏ chứng minh thu nhập cho sinh viên Việt 10%?
• Lý do khác: Thảo đang chờ thông tin từ một người bạn làm công tác sinh viên ở Ý. 50%

Nếu bạn có thêm thông tin, hãy chia sẻ với Thảo và các bạn đọc khác ở đây nhé!